Andrzejki: kiedy są andrzejki i co to za święto? Data, tradycje, przysłowia i wróżby andrzejkowe
Andrzejki to jedyny taki magiczny wieczór, podczas którego wosk leje się przez klucz, a wróżbom nie ma końca. Sprawdź, kiedy w tym roku są andrzejki i skąd wzięła się tradycja andrzejek. Zdziwisz się, jakie wiele ciekawostek i przysłów jest związanych z andrzejkami.
W tym artykule:
- Kiedy są andrzejki?
- Andrzejki: co to za święto?
- Co wspólnego z andrzejkami ma św. Andrzej?
- Tradycje andrzejek
- Wróżby na andrzejki
- Andrzejki: ciekawostki
- Przysłowia na Andrzejki
Kiedy są andrzejki?
Andrzejki to kolejne święto po Halloween, które w Polsce jest coraz częściej obchodzone. To jedyny taki dzień w roku, kiedy spotykamy się w większym gronie i dajemy się ponieść atmosferze czarów i magii. Nie bez powodu andrzejki nazywane są "wieczorem wróżb". Kiedy wypada ten magiczny dzień w roku i kiedy dokładnie są andrzejki w 2024?
Jak co roku andrzejki wypadają w nocy z 29 na 30 listopada w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji.
Kiedy są andrzejki 2024?
Kiedy andrzejki wypadają w 2024 roku? Święto celebrowane jest z piątku (29 listopad) na sobotę (30 listopada). Dla wielu osób jest to jednym moment na taneczne zabawy i towarzyskie spotkania do białego rana, ponieważ już 1 grudnia, w pierwszą niedzielę miesiąca, rozpoczyna się Adwent. W kościele katolickim okres rozpoczynający nowy rok liturgiczny. Będzie on trwał 27 dni i zakończy się 24 grudnia.
Andrzejki: co to za święto?
Andrzejki znane były w Polsce kiedyś jako "Jędrzejki" lub "Jędrzejówki". Wierzono, że w wigilię świętego Andrzeja duchy przodków, podobnie jak w noc świętojańską, wracają na ziemię, żeby uchylić rąbka tajemnicy związanej z ich matrymonialną przyszłością. Do Polski andrzejki przywędrowały w XVI wieku.
Andrzejki kiedyś a dziś
Niegdyś andrzejki były jednym z najważniejszych wieczorów dla niezamężnych dziewcząt. To właśnie w ten magiczny wieczór wróżb, odkrywały one skrywane tajemnice związane z ich zamążpójściem. Męskim odpowiednikiem były Katarzynki, jednak to święto straciło na popularności na przestrzeni lat.
Andrzejki nie wyglądały kiedyś tak jak dzisiaj, gdzie traktowane są głównie jako zabawa i rozrywka. Wówczas wróżby były odprawiane indywidualne w odosobnieniu. Dopiero później przybrały formę zbiorową. Panny na wydaniu będące w podobnym wieku spotykały się razem i wróżyły sobie. Dzisiaj jest to forma zabawy obu płci.
Co wspólnego z andrzejkami ma św. Andrzej?
Nie bez powodu w źródłach powstania andrzejek pojawia się postać Świętego Andrzeja. To właśnie on był patronem panien na wydaniu, zwłaszcza tych cnotliwych i pobożnych. Wierzono, że modlitwa do Świętego Andrzeja sprawi, że panna spotka na swojej drodze upragnionego mężczyznę i zawrze z nim szczęśliwy związek małżeński. Jest on także patronem małżeństw i wspomaga przy prośbach o potomstwo.
Andrzejki były zatem magicznym dniem, w którym wszystkie panny niezależnie od swojego statutu mogły wywróżyć swoją przyszłość.
Tradycje andrzejek
Dzisiaj andrzejki to głównie andrzejkowe wróżby i lanie wosku, jednak kiedyś tradycje związane z tym świętem były o wiele bardziej złożone. Oto niektóre z nich:
- Na Kresach Wschodnich młode dziewczęta wysiewały w garnkach lub na skrawku pola ziarna lnu i konopi, które zagrabiano męskimi spodniami, w nadziei, że sprowadzi to do domu kandydata na męża.
- Dziewczyna, która przez cały dzień pościła i modliła się do Świętego Andrzeja, mogła liczyć, że we śnie ukaże jej się przyszły wybranek.
- Pannie, która w dniu Świętego Andrzeja ucięła gałązkę wiśni lub czereśni, zakwitła gałązka w wigilię Bożego Narodzenia, mogła liczyć na szybkie zamążpójście.
Wróżby na andrzejki
W wigilię świętego Andrzeja oddajemy się wróżbom, które mają przepowiedzieć nam, co przyniesie przyszłość. Większość z nich wiąże się z dawnymi tradycjami i dotyczy spraw miłosnych. To jednak nie są jedyne obszary zainteresowań. Kiedy sięgamy do magii, chcemy sprawdzić, co szykuje los w obszarach związanych ze zdrowiem, pracą, finansami i szczęściem rodzinnym oraz relacjami z bliskimi. Oprócz tego istnieje też wiele przesądów, które wskazują, czego nie można robić w andrzejki. Niektóre czynności wykonane w ten magiczny wieczór mogą ściągnąć na nas pecha.
Wróżby na andrzejki to nie tylko lanie wosku i odczytywanie tego, co oznaczają powstałe w ten sposób symbole albo przestawianie butów i wróżenie z obierek jabłek. Do innych tradycyjnych sposobów na sprawdzenie tego, co szykuje przyszłość, należą:
- wróżenie z ręki;
- wróżby z kart Lenormand;
- odczytywanie przeznaczenia z kart klasycznych;
- stawianie tarota;
- wróżby z kresek;
- czytanie przyszłości z czarodziejskiej kuli.
Inne wróżby andrzejkowe
Możesz również sięgnąć po nowoczesne wróżby andrzejkowe i posłużyć się nową technologią. Istnieje wiele specjalnych aplikacji na telefon, dzięki którym odczytasz symbole powstałe z fusów kawy. Inną opcją jest wróżenie z magicznej kuli za pośrednictwem telefonu. Możesz także zainspirować się innymi kulturami i sięgnąć po kruche ciasteczka szczęścia z wróżbą. Każdy sposób jest dobry, aby zyskać dodatkową dawkę motywacji i z odwagą spojrzeć w przyszłość.
Wróżby andrzejkowe dla dzieci
Andrzejki to doskonała okazja do zorganizowania dzieciom zabaw tematycznych związanych z tym świętem. Najmłodsi także mogą brać udział we wróżeniu i doskonale się przy tym bawić. Jednak wróżby dla nich są trochę inne, niż dla dorosłych. Oto kilka propozycji, które świetnie sprawdzą się dla dzieci:
- Kolejka butów - dzieci ustawiają swoje buty w kolejne, zaczynając od ściany. Maluch, którego obuwie pierwsze znajdzie się w progu drzwi spełni wkrótce swoje marzenie.
- Losowanie przedmiotów - do woreczka wrzuca się różne rzeczy, takie jak monety, klucze, cukierki i tak dalej. Każdy z tych przedmiotów symbolizuje coś innego i dzieci je losują. To, co im się trafi, świadczy o ich przyszłości.
- Karteczki na wodzie - dzieci piszą na małych karteczkach swoje marzenia i kładą je w zbiorniczku z wodą. Te życzenia, które znajdują się na papierkach, pozostających na powierzchni wody, spełnią się wkrótce.
- Imiona w serduszku - każde dziecko wycina kształt serca w kartce i pisze na nim imiona, które mu się podobają. Następnie składa karteczkę na pół i przebija igłą w losowym miejscu. To imię, które zostało przekłute, zdradza jego przyszłego przyjaciela lub partnera.
Andrzejki: ciekawostki
Andrzejki to święto, które ma długą tradycję i jest obchodzone w wielu różnych krajach. Poznaj najciekawsze zwyczaje związane z tym dniem:
- Święty Andrzej jest patronem Szkocji.
- 30 listopada jest dla Szkotów świętem narodowym.
- „Święty Andrzej Ci ukaże, co Ci los przyniesie w darze„ – to jedno z najpopularniejszych powiedzeń na Andrzejki
- Najpopularniejszą wróżbą andrzejkową, jest lanie wosku do naczynia z wodą.
- Dawniej niezamężne panny kładły się spać kładąc pod poduszkę ubrania męskie. Miało im to pomóc zobaczyć we śnie przyszłego męża.
- W zbliżonym czasie istniały dwa podobne święta: Katarzynki dla młodych kawalerów i Andrzejki dla dziewcząt.
Przysłowia na Andrzejki
Andrzejki to święto, które ma długą tradycję zarówno w Polsce, jak i innych krajach. To dzień, w którym możliwe jest poznanie miłosnych ścieżek życia, ale nie tylko. Z tym uroczystym wydarzeniem wiąże się również wiele ludowych przysłów. Większość z nich dotyczy przewidywań pogodowych. Dawne powiedzenia wskazują bowiem na pewną zależność. To, jaka pogoda zastanie nas w andrzejki, ma wpływ na to, jak będzie kształtował się początek zimy. Poznaj najciekawsze przysłowia na andrzejki:
Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota. Jeżeli na świętego Andrzeja wiatr i mgła, to od Bożego Narodzenia będzie sroga zima.
Na Świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja.
Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży.
Na noc św. Andrzeja dziewkom z wróżb nadzieja.
Noc Andrzeja świętego przyniesie nam narzeczonego.
Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście.
Gdy Andrzej się zjawi, to i zimę postawi.
Śnieg na Andrzeja, dla zboża zła nadzieja.
Święty Andrzej Ci ukaże, co Ci los przyniesie w darze.
Której but na progu stanie - pierwsza panna na wydanie.
Treść artykułu opublikowana pierwotnie: 2 listopada 2022. Aktualizacja: Maja Ewa Cwil